Waarom aandacht geven een de pure ervaring belangrijk is voor verbinding en communicatie met anderen. Bijvoorbeeld in het onderwijs of bij het opvoeden.
—–
Ervaring is eigenlijk alles wat voor het denken komt. Voordat je de gedachten hebt: “Wat kijkt hij raar”, is er het zien van een persoon en allerlei lichamelijke reacties. Uit de ervaring ontstaat mijn wereld. We zijn ons doorgaans nauwelijks bewust van ons ervaren. Maar ergens zijn we wel bewust dat ervaren en gedrag met elkaar verbonden zijn. Bij een hongerig gevoel kunnen we wel vaak een verband leggen met geprikkeld zijn bijvoorbeeld. Dus ook al zijn we ons niet ten volle bewust van de ervaring, we hebben wel enige notie dat er een relatie bestaat met ons gedrag.
Maar als anderen geprikkeld reageren zien we de ervaring wel vaak los van het gedrag. We kunnen de ervaring van een ander nooit zelf ervaren en dus (be)(ver)oordelen we hun gedrag alleen. Als we denken, “Hij zou niet zo agressief moeten doen” beoordelen we alleen gedrag. We ervaren nooit de lichamelijke ervaring van angst bij de ander bijvoorbeeld. Alleen gedrag kunnen we waarnemen, nooit de ervaring. En daar gaat het vaak mis in de communicatie en verbinding met anderen. Op het moment dat ik bovenop de pure ervaring een mening leg ben ik afgescheiden van de ander. De Deense filosoof Kierkegaard zei eens: “zodra je mij een label opplakt ontken je mij”.
Andere mensen beleven dezelfde ervaringen zoals wijzelf (angst, verdriet, boosheid etc.) wat eruit ziet als gedrag. De waarheid is dat ervaren universeel is, omdat dat is wat we zijn. Als we in staat zijn om de dwaasheid in te zien van onze gebondenheid aan gedachten en meningen, en meer aandacht kunnen schenken aan het pure ervaren, zijn we beter in staat het ware leven (het ware ervaren) van een ander te voelen. En dat is wat mindfulness teweeg kan brengen: meer leven vanuit de ervaring in plaats van direct uit de geconditioneerde automatische piloot. Als we bij een ander mens gedrag niet los zien van een ervaring kan het mededogen groeien, en dit zal mensen minder snel uit elkaar drijven. Ook als we tegen onacceptabel gedrag stevig moeten ingaan zal dit uitgangspunt een reactie teweeg brengen die milder van aard is (maar nog steeds stevig kan zijn) en die ervoor zorgt dat er geen kettingreactie van gedrag ontstaat die gedreven wordt door negatieve emoties. En deze benadering kan bijvoorbeeld een enorme winst opleveren bij het opvoeden en in het onderwijs.
